De persoonlijke impact van een bedrijfsoverdracht in de familie wordt nogal eens onderschat. Vaak wordt het als een louter zakelijke overeenkomst gezien, begeleid door de accountant. Hoewel alles erop wijst dat in een gemoedelijke sfeer een goede en warme basis wordt gelegd voor de continuïteit, zijn de gevaren ondertussen levensgroot. Daarom geven we je 5 tips die je niet mag vergeten bij bedrijfsopvolging binnen de familie.

1) Leg de communicatie vast

Familieleden hebben vaak aan één blik genoeg om precies te weten wat de ander denkt. Hoewel non-verbale communicatie belangrijk is, zegt het niet zoveel als het gesproken woord. Door voor een ander te denken – ook al is het je bloedeigen kind – en dus aannames te doen, loop je grote kans dat je voor verrassingen komt te staan.

Wanneer er gesproken wordt over “de overdracht van de zaak”, zorg er dan ook voor dat je de gesprekken notuleert. Nog beter is om het te laten notuleren door iemand die niet direct betrokken is. De notulen worden zo kort mogelijk na het gesprek samen gelezen en door partijen akkoord bevonden.

Partijen? Ja, want een bedrijfsoverdracht is in beginsel een juridische overdracht. Bij eventuele latere discussies kunnen de notulen erbij gepakt worden en is er een helder beeld van hoe er destijds over een bepaald onderwerp gedacht werd. Elkaars standpunten van toen kunnen maanden of zelfs jaren later vervaagd zijn. Wat er toen is afgesproken, kun je door notulen gemakkelijk raadplegen en daardoor ontstaat veel minder ruis op de lijn.

2) Begin op tijd met plannen

Ondanks het feit dat elke ondernemer nadenkt over het moment waarop hij zijn bedrijf niet meer wil of kan voortzetten, is lang niet elke ondernemer op tijd met het in kaart brengen van alle stappen die je als ondernemer moet zetten om het bedrijf succesvol over te dragen aan de volgende generatie. Heel vaak ligt daar een vorm van weerstand aan ten grondslag.

Die weerstand bij de verkopende ouder is er vaak omdat hij zijn kind het liefst zo onbezorgd mogelijk wil laten genieten van het leven en hem of haar niet in dezelfde valkuilen wil laten stappen zoals hij ze zelf ervaren heeft.

Daarnaast zijn ondernemers ook vaak bezorgd of de opvolgers al de juiste competenties hebben om het bedrijf succesvol te kunnen (blijven) leiden. Er is ook vaak weerstand om de overdracht bespreekbaar te maken bij het opvolgende kind, omdat het kind niet inhalig wil overkomen. Zeker niet als er ook nog broers en/of zussen zijn.

Wanneer de bedrijfsoverdracht ineens met haastige spoed (lees: binnen een jaar) afgerond moet worden, is de kans erg groot dat de zakelijke kant van de overdracht geregeld wordt, maar dat de net zo belangrijke (of misschien wel belangrijkere!) persoonlijke overdracht afgeraffeld wordt. De overdracht stelt in dat geval vaak niet veel meer voor dan een sleuteloverdracht.

Laat familieleden ook hun eigen denkwijze ventileren. De kleinste irritaties groeien vaak uit tot de grootste familievetes.

3) Maak samen een nieuwe strategie

Is het bedrijf eenmaal overgedragen aan de nieuwe generatie, dan ontstaat er altijd een nieuwe dynamiek. Geen mens is identiek, ook ouders en hun kinderen niet. Er gaan altijd zaken veranderen. Maak elkaar daarom volledig duidelijk wat je strategie is.

Als verkoper heb je je belangen veilig te stellen, maar als koper heb je ook je belangen. Juist de gezamenlijke belangen moeten in detail op elkaar afgestemd worden. Dit noemen we bij thexton armstrong de Oriëntatie- en Voorbereidingsfase. Het is een aanrader om in ieder geval zaken als de persoonlijke visie, persoonlijke doelen en persoonlijke redenen goed uit te werken. Door zowel koper als verkoper.

Daarnaast is er de zakelijke overnamevisie. Daarin moet een evenwicht bestaan tussen beide visies. Op deze manier heb je helder in beeld wat de uitdagingen zijn om de overdracht tot een succes te maken.

4) Betrek het gezin bij de bedrijfsoverdracht

Er wordt nogal eens voorbijgegaan aan de emotionele band die de overige familieleden hebben. Bijvoorbeeld wanneer gedacht wordt dat de overige broers en zussen toch geen interesse hadden in het bedrijf en zich dus niet hoeven te bemoeien met de overdracht.

In zo’n geval blijkt maar al te vaak dat na de feitelijke deal toch van alles speelt binnen de familie. Zijn de broers en zussen jaloers? Gunnen ze koper en verkoper het succes ineens niet? Hierdoor ontstaan vaak de meeste ruzies.

Maak in de Oriëntatie- en Voorbereidingsfase daarom alvast een planning hoe je naaste familieleden wilt informeren over de voorgenomen bedrijfsoverdracht. Voorkomen is beter dan genezen.

5) Leg vast wat de rol is van de verkoper na de bedrijfsoverdracht

De verkoper is vaak het grootste deel van zijn leven met bloed, zweet en tranen aan de gang geweest met zijn bedrijf. Vanaf de eerste dag dat de overname een feit is, stort de koper zich op het bedrijf met de implementatie van zijn/haar eigen visie en strategie.

Waar de koper bijna overloopt van energie en enthousiasme, heeft de verkoper ineens een lege agenda. Door dit moment ruim van tevoren te bespreken, kun je er in de Oriëntatie- en Voorbereidingsfase alvast rekening mee houden. Krijgt de verkoper nog een rol? Hoe ziet die rol er dan uit?

Het gevoel dat je bedrijf verder gaat zonder jou is niet te onderschatten. Niks is erger dan dat je als koper helemaal in je nopjes bent, maar je familielid als verkoper in een mentaal wak ziet vallen. Het is dus van onschatbare waarde als je hier op tijd over nagedacht hebt!

Als thexton armstrong bedrijfsadviseurs zijn we met meerdere bedrijven in contact waarin men bezig is om het bedrijf over te dragen van vader en moeder op zoon en/of dochter. Denk je zelf ook over na om het familiebedrijf over te nemen of over te dragen en wil je hier meer over weten? Wij staan altijd open voor een vrijblijvend gesprek.

Vrijblijvend adviesgesprek?
Wil jij een vrijblijvend en kosteloos adviesgesprek met een bedrijfsadviseur van thexton armstrong over een eventuele overname van je familiebedrijf? Neem dan contact op met één van onze bedrijfsmentoren bij jou in de buurt. Je kunt ook ons contactformulier gebruiken.