Bij negen van de tien MKB-bedrijven in Nederland en België gebeurt het: winst lekt weg zonder dat het meteen opvalt. Uit het Winstlekkage Onderzoek 2024 van thexton armstrong blijkt dat bedrijven jaarlijks gemiddeld 9% van hun omzet verliezen door een combinatie van inefficiënties, suboptimale bedrijfsvoering en onzichtbare gaten in hun processen. De meeste ondernemers richten hun aandacht op de dagelijkse gang van zaken, terwijl er onopgemerkt kapitaal verloren gaat. Dit verlies, of “winstlekkage”, zorgt op de lange termijn voor druk op de financiën en belemmert de groei van het bedrijf.

Wat is winstlekkage?

Winstlekkage verwijst naar de verborgen verliezen die ontstaan in dagelijkse activiteiten – geld dat kan worden behouden met een scherpere bedrijfsvoering. thexton armstrong onderzoekt dit fenomeen sinds 2012 en merkt dat veel ondernemers zo bezig zijn met het runnen van hun bedrijf dat ze geen ruimte hebben om écht aan hun bedrijfsvoering te werken. De focus ligt op brandjes blussen in plaats van op duurzame, strategische groei.

De zeven aandachtsgebieden

Uit het onderzoek blijkt dat er zeven aandachtsgebieden zijn waar winst vooral weglekt: prijs- en margebeleid, kostenbeheer, productiviteit, personeelsbezetting, debiteurenbeheer, voorraadbeheer en marketing en sales. In deze gebieden ontstaan de meeste verliezen doordat bedrijven geen optimale strategie hanteren of processen onvoldoende strak organiseren. Bijvoorbeeld, als bedrijven hun prijsbeleid niet regelmatig updaten, lopen ze de kans op lagere marges en missen ze de kans om stijgende kosten door te rekenen aan klanten. Het gevolg? Winst lekt weg, simpelweg omdat de prijzen niet zijn aangepast aan actuele marktkosten.

Daarnaast speelt productiviteit een grote rol. Inefficiënties in processen en onduidelijke aansturing van medewerkers zorgen voor tijdverlies en niet-declarabele uren. Bij bedrijven die hun personeelsbezetting niet goed afstemmen op de vraag, leidt dat tot hogere kosten, omdat er ofwel te veel personeel aanwezig is, ofwel te weinig om de productie vlot te laten verlopen. Dit kost niet alleen geld, maar remt ook de groei doordat het aanpassingsvermogen beperkt wordt.

Debiteurenbeheer is een ander aandachtspunt. Wanneer klanten te laat betalen, heeft dat een negatieve invloed op de cashflow, waardoor bedrijven sneller externe financiering nodig hebben. Onvoldoende voorraadbeheer, waarbij kapitaal vastzit in onverkochte producten, en inefficiënte marketing en sales, met gemiste verkoopkansen, dragen ook bij aan winstlekkage. Alles bij elkaar maken deze lekken een bedrijf minder flexibel en weerbaar.

In het onderzoek worden interessante verschillen per sector zichtbaar. In de industriële sector zien we winstlekkage vooral door productiviteitsproblemen, terwijl in de handel juist inefficiënte sales en marketing opvallen. Dienstverlenende bedrijven kampen met het hoogste percentage winstlekkage, vaak door problemen in prijsbeleid, productiviteit en marketing en sales. Ook de grootte van een onderneming blijkt van invloed: bij kleinere bedrijven (tot €1 miljoen omzet) ligt de winstlekkage rond de 9%, terwijl bedrijven met een omzet boven de €2,5 miljoen deze weten te beperken tot minder dan 6%.

Waarom is het zo belangrijk om winstlekkage te verminderen?

Winstlekkage raakt de financiële stabiliteit van bedrijven. Het dwingt ondernemers soms om vaker externe financiering te zoeken en belemmert zo een gezonde groei. Bedrijven die hun winstlekkage onder controle hebben, zijn aantrekkelijker voor zakelijke partners en potentiële werknemers; een stabiele winstgevendheid is immers een teken van succes en continuïteit. Verder kan het aanpakken van winstlekkage ook bijdragen aan een beter werkklimaat. Door efficiënter te werken en verspilling te vermijden, ontstaat meer ruimte om te investeren in mensen en innovatie.

Hoe kun je winstlekkage aanpakken?

Voor ondernemers die zelf aan de slag willen met het aanpakken van winstlekkage, deelt thexton armstrong een aantal concrete adviezen. Allereerst is het belangrijk om kritisch te kijken naar het prijs- en margebeleid en regelmatig aanpassingen te doen die inspelen op marktontwikkelingen. Daarnaast loont het om duidelijke richtlijnen op te stellen om de productiviteit te verbeteren; dat kan betekenen dat je minder tijd verliest aan niet-declarabele taken. Een sterke marketing- en salesstrategie helpt om klanten beter te bereiken en omzetkansen te vergroten.

thexton armstrong biedt begeleiding aan ondernemers om op deze gebieden verbeteringen door te voeren. Het bureau ondersteunt MKB’ers door als mentor te fungeren, met als doel winstlekkage te verminderen en groei te realiseren. Het vraagt tijd, maar vaak zijn er geen grote investeringen nodig om direct resultaat te zien. Het inzichtelijk maken van verborgen kosten en strategisch sturen op rendement maakt een groot verschil.

Door aandacht te geven aan winstlekkage, kunnen ondernemers hun bedrijf sterker en gezonder maken. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn: inzicht in de verborgen verliezen en een paar gerichte verbeteringen kunnen al zorgen voor een stevige groei in 2025.

Wil je meer weten over winstlekkage? Je kunt het hele rapport hier lezen.